Được chỉnh sửa ngày 1/1/2017.

Chào mừng các bạn quay trở lại với bài học số 6 trong chương trình học Android của Yellow Code Books

Hẳn các bạn đã có một chuỗi dài chờ đợi diện mạo của ứng dụng mà chúng ta sắp sửa xây dựng – Ứng dụng TourNote – Bài hôm nay sẽ “vén màn” bí mật đó, và từ đây về sau chúng ta cùng từng bước xây ứng dụng này trong suốt các bài thực hành nhé.

Dạo Qua Ứng Dụng TourNote

Như bạn có thể thấy, ứng dụng TourNote của bạn, đúng rồi ứng dụng này sẽ là của bạn, nếu bạn cùng với mình đi đến cuối các bài giảng của chương trình Android này, ứng dụng của chúng ta sẽ có giao diện hiện đại theo chuẩn Material Design của Android.

Có một điều thú vị là trong khi thông tin về TourNote đang chuẩn bị trình làng cho mọi người ở bài hôm nay, thì Google cũng vừa tung ra một ứng dụng liên quan đến du lịch, đó là Google Trip. Có thể nói là trùng ý tưởng!!! Để thêm phần thú vị nữa thì bạn có thể xem TourNote là một bản thu nhỏ của Google Trip đi, mình cũng không chắc chúng sẽ giống nhau bao nhiêu phần trăm, nhưng có vẻ chúng giống nhau ở ý tưởng giúp ghi chú lại những gì bạn đã trải qua và sẽ được bạn thực hiện trong chuyến du lịch nào đó trong tương lai. Bạn vẫn có thể học hỏi Google Trip để bổ sung thêm cho TourNote của mình được hoàn hảo hơn cả các bài thực hành này của mình.

Có thể nói thêm là TourNote sẽ như một quyển sổ tay, giúp người dùng của bạn sưu tầm các địa chỉ ăn uống, du lịch, tham quan,… Đặc biệt hơn, bạn sẽ tận dụng dịch vụ map của Google để lưu vị trí, gợi nhắc người dùng khi ở gần vị trí nào đó,…

Trước mắt, không như Google Trip, ứng dụng TourNote sẽ được xây dựng dưới dạng offline, tức mọi thứ sẽ được lưu trữ trên thiết bị Android của bạn (hoặc máy ảo). Điều này cũng có nghĩa là nếu bạn xóa app, hay xóa data của thiết bị, thì mọi dữ liệu sẽ bị mất :(. Bạn có tùy chọn share các note của mình lên các công cụ online khác như Facebook, Twitter, hay gửi cho bạn bè qua email,… để lưu giữ lại. Mình hi vọng là ứng dụng sẽ có khả năng lưu trữ online ở mục nâng cao cuối chương trình.

Hiện tại như hình trên, mình có thiết kế sẵn 3 màn hình chính. Bao gồm màn hình Home (màn hình đầu tiên) chứa các chủ đề (là các tab ở trên màn hình) và danh sách các note theo từng chủ đề đó. Màn hình thứ hai là khi người dùng nhấn vào nút   , khi đó sẽ có các tùy chọn cho người dùng thêm/sửa Chủ Đề hay Ghi Chú. Cuối cùng là màn hình Thêm Ghi Chú. Các màn hình còn lại sẽ xuất hiện từ từ khi chúng ta đi vào chi tiết bài thực hành.

Trước khi đi vào xây dựng ứng dụng, bạn nhất thiết phải biết debug ứng dụng cái đã. Để biết debug ứng dụng là gì thì mời bạn xem qua phần dưới đây nhé.

Thực Hành Debug Ứng Dụng

Debug Là Gì?

Debug là một khái niệm trong lập trình, nó bao gồm 2 hành động, đó là Tìm Kiếm Lỗi và Sửa Lỗi. Thông thường khi có bất kỳ Lỗi nào phát sinh xảy đến cho ứng dụng của bạn – Tất nhiên Lỗi không thể do chủ ý của một người lập trình giỏi giang như bạn được, mà Lỗi xuất hiện bất ngờ và rất khó lường – Khi đó việc Tìm Kiếm xem Lỗi xảy ra do đâu là rất quan trọng. Sau khi tìm thấy Lỗi, bạn phải sửa được Lỗi đó. Kết hợp cả 2 quá trình Tìm Kiếm – Sửa Lỗi lại chúng ta tạo ra khái niệm Debug.

Vậy có tất cả các cách debug gì mà Môi Trường Lập Trình Android hỗ trợ cho chúng ta? Hãy cùng nhau tìm hiểu các cách sau.

Debug Bằng Cách Ghi Log

Log sẽ được hiển thị ở tab logcat trong cửa sổ Android Monitor. Nếu các bạn còn nhớ Bài 3, phần Tổng Quan Về Project có nhắc đến Tool windows (các cửa sổ công cụ), thì hôm nay chúng ta làm quen với Android Monitor – một trong các cửa sổ công cụ đó.

Trước khi đi vào cách thức debug với log, chúng ta làm quen với logcat một chút. Như bạn thấy ở trên, logcat chứa các dòng log liên quan đến hệ thống, và cả những dòng log từ phía ứng dụng của bạn nữa, là do chủ động bạn show ra hay được xây dựng sẵn từ các thư viện cấp thấp hơn. Logcat hiển thị log tức thời theo thời gian thực (realtime), và còn được lưu giữ lại nữa, nên chúng ta hoàn toàn có thể tận dụng loagcat để debug một ứng dụng.

Ẩn Hiện Android Monitor

Logcat được hiển thị trong cửa sổ Android Monitor, nhưng nếu bạn không thấy cửa sổ này đâu cả, thì hãy tìm và nhấn vào  ở dưới cùng của cửa sổ chính.

Nhấn vào  một lần nữa để ẩn cửa sổ này đi.

Hoặc bạn cũng có thể vào menu View > Tool Windows > Android Monitor để ẩn/hiện cửa sổ này.

Cách Ghi Log

Khi muốn ghi log, bạn hãy chọn một trong các hàm sau đây, việc phân biệt log theo các hàm ngoài mục đích log của bạn sẽ được xuất hiện đúng màu chủ đạo để dễ tìm trong một rừng log, thì bạn còn có thể lọc (filter) các log theo từng dạng mà chúng ta sẽ nhắc đến ở dưới. Nên nhớ là nếu bạn ghi log này ở đâu trong code, thì khi hệ thống thực thi đến dòng code đó, log của bạn sẽ xuất hiện ngay lập tức ở cửa sổ logcat. Các hàm ghi log được liệt kê như sau.

Để in ra log dạng lỗi (error)

Log.e(String, String);

Để in ra log dạng cảnh báo (warning)

Log.w(String, String);

Để in ra log kiểu cung cấp thông tin (information)

Log.i(String, String);

Để in ra log cho các nhu cầu debug

Log.d(String, String);

Và log cho các nhu cầu khác (verbose)

Log.v(String, String);

Mặc dù mình không tìm thấy bất kỳ sự ràng buộc nào cho việc lựa chọn các dạng ghi log trên đây, tất cả là nằm ở bạn, nhưng có một số lời khuyên, chẳng hạn như bạn đừng nên show ra các log dạng verbose hay debug khi tung ứng dụng ra thị trường, nó chỉ được dùng cho mục đích kiểm tra trong quá trình xây dựng ứng dụng mà thôi. Trong khi đó các log dạng error, warning hay information thì hoàn toàn được phép xuất xưởng.

Như bạn thấy ở trên, hàm log nào cũng có 2 tham số truyền vào, tham số thứ nhất cho phép bạn đặt một nhãn gọi là tag, tag dùng để gom nhóm hay phân biệt các loại log với nhau; Tham số thứ hai là nội dung của log mà bạn muốn in ra. Chú ý tag sẽ được dùng đi dùng lại nhiều lần nên tốt nhất nên khai báo chúng là một biến static để tiện cho việc dùng lại.

public class MainActivity extends AppCompatActivity {
 
    private static final String TAG = "TourNote_MainActivity";
 
    @Override
    protected void onCreate(Bundle savedInstanceState) {
        super.onCreate(savedInstanceState);
        setContentView(R.layout.activity_main);
 
        Log.e(TAG,"This is an Error log");
        Log.w(TAG,"This is a Warning log");
        Log.i(TAG,"This is an Information log");
        Log.d(TAG,"This is a Debug log");
        Log.v(TAG,"This is a Verbose log");
    }
}

Debug Qua Việc Phân Tích Stack Trace

Nói đến debug ứng dụng thì không thể không nhắc đến Stack Trace. Stack Trace là một tập hợp các dòng log đặc biệt, các dòng log này cũng được xuất hiện trong cửa sổ logcat như bao dòng log khác. Nhưng Stack Trace chỉ xuất hiện khi ứng dụng của bạn bị crash – Một trạng thái dừng đột ngột của ứng dụng vì bất cứ một lỗi nào đó xảy ra mà hệ điều hành không có khả năng cứu vãn, khi đó hệ điều hành tự động đóng ứng dụng của bạn lại và để lại một hộp thoại thông báo rằng ứng dụng đã bị dừng.

Stack Trace khi xuất hiện giống như sau.

Bạn có thể thấy Stack Trace hiển thị danh sách các hàm có liên đới đến crash, đi kèm theo đó là tên file và dòng nào trong file đó gây ra crash. Bạn có thể nhấn vào bất cứ dòng nào có tô xanh, khi đó bạn được dẫn đến đúng file và dòng lỗi đó.

Nhấn vào Up the stack trace  hay Down the stack trace  để di chuyển nhanh lên/xuống các Stack Trace trong logcat.

public class MainActivity extends AppCompatActivity {
 
    private static final String TAG = "TourNote_MainActivity";
 
    @Override
    protected void onCreate(Bundle savedInstanceState) {
        super.onCreate(savedInstanceState);
        setContentView(R.layout.activity_main);
 
        Log.e(TAG,"This is an Error log");
        Log.w(TAG,"This is a Warning log");
        Log.i(TAG,"This is an Information log");
        Log.d(TAG,"This is a Debug log");
        Log.v(TAG,"This is a Verbose log");
 
        throw new RuntimeException("This is a crash");
    }
}

Debug Bằng Công Cụ

Ngoài việc xem log như trên, Android Studio còn hỗ trợ các bạn một công cụ debug hiệu quả nữa. Với công cụ này bạn có thể tạo ra các breakpoint (điểm dừng) trên source code. Khi ứng dụng của bạn chạy đến nơi có brakpoint, nó sẽ bị chặn lại, và công cụ debug của Android Studio sẽ giúp bạn xem các biến, các giá trị ngay tại thời điểm đó, thậm chí bạn có thể chụp hình, hay quay phim lại màn hình ứng dụng của bạn. Và cho đến khi bạn chưa cho phép, thì Android Studio vẫn dừng mãi ở breakpoint đó đến khi nào bạn nhấn nút đi tiếp. Trong một project bạn có thể đặt bao nhiêu breakpoint tùy thích. Và breakpoint chỉ hoạt động trong chế độ chạy debug mà thôi, các cách thực thi ứng dụng ở chế độ debug được liệt kê dưới đây.

Có 2 cách để thực thi ứng dụng ở chế độ debug.

1. Nếu ứng dụng của bạn đang chạy, nhấn vào nút  trên thanh công cụ sẽ giúp ứng dụng của bạn chuyển ngay sang chế độ debug, giữ nguyên màn hình và các chức năng đang chạy, mà không cần phải khởi động lại.
2. Nếu ứng dụng đang tắt, bạn hãy nhấn vào nút  để ứng dụng được chạy lên, tương tự như khi chạy với chế độ bình thường nhưng lại sẵn sàng để debug.

Bạn vừa xem qua tất cả những cách debug lỗi, bạn hãy thực hành tất cả các cách này nhé, vì mình cũng đang dùng chúng và thực sự đó là những cách hiệu quả giúp chúng ta nhanh chóng tìm ra lỗi phát sinh ở đâu trong rừng code.

Cảm ơn bạn đã đọc các bài viết của Yellow Code Books. Bạn hãy đánh giá 5 sao nếu thấy thích bài viết, hãy comment bên dưới nếu có thắc mắc, hãy để lại địa chỉ email của bạn để nhận được thông báo mới nhất khi có bài viết mới, và nhớ chia sẻ các bài viết của Yellow Code Books đến nhiều người khác nữa nhé.

Bài Kế Tiếp

Bạn sẽ biết được các kiến thức cơ bản về việc thiết kế giao diện. Thực hành việc xây dựng màn hình chính cho TourNote.